Nauki Umysłu Chrystusa

Plaża Fagana, Molokai
30 sierpnia 1987 r.

Budzę się nagle i uświadamiam sobie, że jest jeszcze dość wcześnie. Na razie nic nie zwiastuje nadchodzącego świtu. Jestem do połowy ubrany zanim rozpoznaję to uczucie, palącą potrzebę przynaglającą mnie do wstania z łóżka, ubrania się i wyjścia z domu. „Paląca potrzeba” – to zdecydowanie brzmi śmiesznie tutaj, na tej bardzo spokojnej hawajskiej wyspie, gdzie wydaje się, że w ogóle nigdy nie było potrzeby żadnego pośpiechu.

Jadę wąską, spokojną drogą, wijącą się wzdłuż linii brzegowej, mijając coraz bardziej od siebie oddalone tropikalne farmy, aż w końcu nie ma ich już więcej. Kłębią mi się w głowie pytania: „Dlaczego tutaj jestem? Czy wiem, dokąd jadę?”. Jestem na drodze, którą jechałem wcześniej tylko raz, za dnia, gdy jechałem zwiedzać dolinę Halawa, gdzie najstarsze archeologiczne pozostałości po pradawnych mieszkańcach Hawajów leżą w zapomnieniu, zarastając gęstą i bujną tropikalną dżunglą. Droga zwęża się coraz bardziej, obfitując w bardzo ostre zakręty, a dodatkowo nie ma ulicznego oświetlenia, które mogłoby mnie prowadzić.

Widać subtelną zmianę jakości światła, gdy dzień zaczyna delikatnie zwiastować swe nadejście. Nagle hamuję gwałtownie. Cofam szybko samochód i widzę małą, zarośniętą drogę dojazdową do jakiejś farmy. Wydaje się ona opadać jakieś pięćdziesiąt stóp do samej bramy. Poczucie palącej potrzeby nadal się we mnie utrzymuje, gdy wysiadam z samochodu i w mgnieniu oka przeskakuję płot.

Zanurzam się w gęstą trawę, która wyrasta trzy stopy ponad moją głowę i kieruję się na lewo – bez żadnego wiadomego powodu, z wyjątkiem tego, że tak właśnie czuję. W końcu przedzieram się do miejsca, gdzie listowie jest niskie i rzadkie. Przyspieszam kroku przynaglany wewnętrznym poczuciem palącej potrzeby.

Jest wystarczająco jasno, by otaczający mnie świat zamienić w delikatną grę cieni. Puszczam się biegiem, aż docieram do pagórka pokrytego dużymi, wulkanicznymi głazami. Wdrapując się na jego szczyt, gdzieś pod sobą słyszę przybój spienionych fal. Serce bije mi gwałtownie. Jestem podekscytowany, choć nie mam pojęcia, gdzie jestem, ani dlaczego tu jestem.

Przychodzi mi do głowy, by usiąść do medytacji. Otula mnie łagodna bryza, której dotyk z łatwością uspokaja me ciało, umysł i oddech, aż w końcu pozostaje tylko krystaliczna świadomość, wzniosłe dobre samopoczucie. Czuję teraz subtelne, narastające ciepło, gdy wschodzące słońce zaczyna pieścić me ciało. Otwierając powoli oczy, eksploduję radosnym śmiechem. Tutaj jest tak pięknie! Głaz, na którym siedzę, leży na szczycie pagórka na koń- cu małego wąwozu w kształcie końskiej podkowy. Jestem obrócony twarzą w stronę kanału i leżącej po jego drugiej stronie wy- spy Maui. Obserwuję wschodzące słońce, które niczym ognisty bóg wspina się po prawie bezchmurnym niebie. Najnaturalniejszą reakcją jest zwyczajne dziękczynienie. Choć mam otwarte oczy, pojawia się we mnie znajome już uczucie. Widzę złote Światło i słyszę znajomy Głos.

Światło przygasa. Siedzę w bezruchu przez bardzo długi czas. Mój świat całkowicie się zatrzymał. Podnoszę się powoli i schodzę na plażę, czując pod stopami ciepły piasek, obserwując jak promienie słońca tańczą niczym migoczące diamenty na powierzchni łagodnych fal. Rozbieram się i wchodzę do spienionego morza, którego tropikalne wody obejmują mnie i koją. Czuję napływające łzy. Nie opieram się niczemu i łzy swobodnie płyną, gdy tak stoję zanurzony do pasa w wodach oceanu.

Nie potrafię ani nic powiedzieć, ani pomyśleć. Wydaje się, że jedyne, co czuję, to wrażenie dotyku fal obmywających mi brzuch i kaskada łez płynących po policzkach i spływających na piersi.

Gdy wychodzę z wody, czuję, że odeszła ze mnie cała energia. Upadam na piasek i zapadam w głęboki sen.

„Kapitan właśnie wyłączył sygnalizację zapięcia pasów”.

Głos niewidocznej stewardesy wybudza mnie z krótkiej drzemki. Odwracam głowę i wyglądam przez okno, obserwując przez chwilę, jak Hawaje znikają za mną, lecz bez wątpienia układają się gdzieś w mym mózgu w niewielkiej skrzyni skarbów z etykietą „Najdroższe wspomnienia”.

Sięgam do podręcznego bagażu, wyciągam notatnik, przewracam pierwszą stronę i czytam słowa przekazane na plaży Fagana:

Nagle przez umysł zaczyna mi przepływać strumień obrazów. Indianie i kawaleria; drapacze chmur i korki drogowe; setki muzułmanów w pokłonie zwróconych w stronę Mekki; ksiądz w konfesjonale; święty Hindus z ciałem natartym popiołem; twarz mężczyzny za kratami; chaos na rynku giełdowym; nowożeńcy, których oczy wyrażają nadzieję, że ich entuzjazm będzie trwał wiecznie; stara kobieta wydająca ostatnie tchnienie…

Odwracam głowę w stronę okna i prostuję ciało, aby powstrzymać natłok obrazów, które nie przychodzą jeden po drugim, lecz wydaje się, że pojawiają się wszystkie naraz.

Czy to może być tak proste? I w jaki sposób uwolnić tę jedną myśl, w którą tak mocno wierzy się od „mileniów” – jeśli chcę zaakceptować to, co mówi Jeszua? Jak mam zaakceptować, że to, w co wierzę, być może nieświadomie, jest fundamentem iluzorycznego świata, w który również wydają się wierzyć wszyscy inni?

Włożywszy notes z powrotem na jego miejsce, czyli wciskając go na dno torby gdzieś pomiędzy skarpetkami a bielizną, opieram głowę o oparcie fotela, naciskam na wbudowany weń przycisk, by odchylić go jak najdalej się da i z rozmysłem skupiam się na filmie, żałując, że nie zapłaciłem sześciu dolców za słuchawki.

3 września 1987 r.

To, czego doświadczyłem na Molokai, wydaje się już bardzo odległe. Odkąd wróciłem do domu nie przeczytałem ponownie podyktowanego mi wówczas tekstu. Upchnąłem go gdzieś w szufladzie, jak gdyby jakaś część mnie miała nadzieję, że stare porzekadło jest prawdziwe: „czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal”.

O co tutaj chodzi z tym oporem, z tym lękiem? Czy ja zmyślam to całe doświadczenie z Jeszuą? A czy chciałbym to zmyślać? Wspomnienia wieczorów, zdaje się – sprzed wielu istnień, napływają powoli do mojego świadomego umysłu: parę wypitych po pracy piw, gra w bilard, rozmowy na temat zbliżającego się finału Superbowl – wspomnienia tej rzeczywistości, która wydaje się obecnie dość atrakcyjna. Jeślibym tylko nie zapisał się na zajęcia z filozofii 18 lat temu – tak, właśnie, o to chodzi!

To zachwiało moimi poglądami. Zacząłem kwestionować najbardziej oczywiste „fakty” życia. Powinienem był zająć się księgowością lub czymś w tym rodzaju i wówczas być może nie działoby się to, co teraz. Miałbym gdzieś jakąś miłą, bezpieczną pracę, a wieczorów nie spędzałbym na walce pomiędzy unikaniem tego, czego obecnie doświadczam, a byciem przynaglanym, by to zrozumieć.

Dlaczego Jeszua nie mógłby przynajmniej powiedzieć czegoś, co ma sens? Dajmy na to, podpowiedzieć liczby w totolotka? To, co słyszę, rozbrzmiewa jasnością jakiejś prawdy – to znaczy wtedy, gdy go słyszę – jednak nic z tego, czego doświadczam w swej codzienności, z tym się nie zazębia. To nie jest tylko inny punkt widzenia rzeczywistości; to jest zupełnie nowa Rzeczywistość.

Owa wewnętrzna polemika toczy się w mej głowie i nie znajduję w niej punktów dających się pogodzić, aż w końcu porażka mego intelektu, który nie potrafi tego pojąć, uchwycić w zgrabne formułki logicznych pojęć, które wielbi, każe mi się po prostu zamknąć. Wówczas to się znów zaczyna. Poczucie ciepła, które rośnie od wewnątrz, zmiana wibracji, aż w końcu Głos:

„Tak”, mamroczę pod nosem. Pewien jestem, że już całkiem postradałem zmysły, dlaczegóż by więc się nie zgodzić?

Minęła godzina. Jak mam patrzeć na korek, w którym utknąłem, jak na „koniec mych złudzeń”? Myślę sobie: „Po prostu pozwól temu odejść. Pozwól, by odszedł osąd tej chwili”. Mój umysł nagle się uspokaja, niczym górskie jezioro w bezwietrzny dzień, gdy jego tafli nie marszczy ani jedna fala.

Zaczynam się śmiać, widząc pojawiający się w umyśle obraz. Buddyjscy mnisi zen wstają przed świtem, udając się do zendo, czyli sali medytacji, aby „po prostu siedzieć” i doskonalić zdolność zwyczajnej obecności. Czymże więc jest korek drogowy? Utrudnieniem, które powstrzymuje nas przed dotarciem tam, gdzie myślimy, że powinniśmy być? A może to właśnie jest zendo?

Przez chwilę jestem buddyjskim mnichem zen, ale tylko przez jedną ulotną chwilę.

9 września 1987 r.

Nigdy nie byłem w stanie wyrazić słowami tego, co się potem wydarzyło. Czułem, jakbym cały roztapiał się w świetle. Nigdy nie czułem tak wszechogarniającego pokoju.

25 września 1987 r.

Niezadowolenie. Znów je czuję. Nie wydaje mi się, by ten stan był znany jedynie mojej osobie. A może to z powodu pracy? Tak, zdecydowanie o to chodzi. W jednej chwili widzę wiele aspektów obecnej pracy, które mogłyby być powodem tego uczucia. Od zbyt niskiego wynagrodzenia poczynając, a kończąc na zbyt dużej liczbie wymaganych godzin pracy. Z drugiej strony, praca ta ma swoje zalety, takie jak zapewnianie środków na opłaty rachunków.

A może to problem mojego obecnego związku? Tak, to zdecydowanie o to chodzi. Jest wspaniały pod wieloma względami, ale…

Coś powinienem zrobić ze swoim życiem, ale nie wiem, co. A może właśnie to, co teraz robię. A jeśli tak, to dlaczego nie czuję tego w ten sposób? Dlaczego robię to, co robię? Dlaczego czuję to, co czuję? Boże, czasami czuję się jak Barbara Streisand, która śpiewa: „O co tutaj w tym wszystkim chodzi, Alfie?”.

Do diabła z tym. W końcu jestem tu, gdzie jestem. Nie potrafię precyzyjnie odkryć źródła niezadowolenia, ale z pewnością je czuję. Zajmij się czymś. Wróć do pracy i nie myśl o tym. Dobry pomysł. Może dzisiaj wieczorem wypożyczę film, wypiję lampkę wina lub dwie.

Wieczór. Wino nalane, ale jeszcze nietknięte. Z jakiegoś powodu waham się, czy włożyć kasetę do odtwarzacza. Opadam na kanapę i po prostu siedzę.

„Cholera” – myślę. Czuję, że to się znów zaczyna. Uświadamiam sobie, że nadejście tego odczucia zauważyłem praktycznie na samym początku. W miarę jak owo uczucie narasta, zrywam się i biegnę po notatnik i długopis. Równie dobrze mogę to zaakceptować i przyjąć ten przekaz. Być może oszaleję, a być może już zwariowałem. W takim przypadku niczego nie pogorszy to, że się przygotuję…

„Cóż, myślę, że jest to miejsce, pewnego rodzaju środowisko”.

12 października 1987 r.

Wspaniały wieczór na nagłe wizyty klientów. Cholera!” – mamroczę do siebie, pośpiesznie wyłączając komputer, kalkulator, maszynę do pisania i radio.

Zajęcia jogi zaczynają się za dwadzieścia minut, a dojazd zajmie mi pół godziny. Muszę lecieć. Jak nauczyciel może oczekiwać od innych punktualności, jeśli sam nie potrafi być na czas?

Chwytam teczkę i kurtkę i pędząc, mijam recepcjonistkę: – Już mnie nie ma, Peggy!

– Miłego…

Nie słyszę już jej odpowiedzi, gdy zamykam za sobą drzwi i biegnę na parking. Byłoby dobrze, gdybym pobił dziś rekord szybkości.

„Wspaniale. Po prostu wspaniale!” – wydzieram się, zbliżając do dobrze znanego zakrętu i widząc korek stojących samochodów. Stąd jest jeszcze kawałek do skrzyżowania, na którym skręcam i teraz już wiem, że się spóźnię.

I wówczas, trach! Wydarza się to tak po prostu, bez żadnego oczywistego powodu. Nie, nikt nie wjechał mi w tył samochodu, choć niemalże chciałbym, żeby tak się stało. Nagle robi się absolutnie cicho. Nie słyszę samochodów wokół mnie, ani nawet radia. Tracę z pola widzenia wszystko, chwilowo przesłonięte to jest dwoma słowami:

Całe moje ciało, od stóp do głów, elektryzuje energia. Następnie, równie nagle, wszystko ustępuje i wraca do normalnego stanu.

„Skąd się to pojawiło?” – zastanawiam się. Czuję się, jakby ktoś zdzielił mnie w głowę. Wówczas uderza mnie myśl. Jestem proszony o upublicznienie tego materiału!

„O, nie. Nie ma mowy!”

W końcu samochody zaczynają poruszać się żółwim tempem. Dojeżdżam do parkingu i gdy zaczynam iść w stronę sali lekcyjnej, widzę tylko parę samochodów uczestników zajęć. Może będzie ich dziś niewielu. W tym momencie zaczynają przyjeżdżać pozostali. Spoglądam na zegarek: 17:55. Tylko piętnaście minut zajęło mi, żeby się tu dostać? W tych korkach? To jest niemożliwe!

Wracając z zajęć do domu, skręcam impulsywnie w inną stronę. „Jeszcze nie jest za późno, a poza tym – od czego są przyjaciele?” – racjonalizuję, kierując się w stronę domu Kendry.

Pukam głośno i natarczywie, ujawniając zniecierpliwienie, dopóki drzwi się nie otwierają.

– No, proszę, ale niespodzianka! A już myślałam, że świadomie opuściłeś ciało, albo coś w tym guście.

– Wiem, byłem ostatnio trochę zajęty pracą i zacząłem znów udzielać lekcji jogi.

– Acha, czyli nie masz już telefonu? – Kendra uśmiecha się, wieszając mój płaszcz. Jest piękny jesienny wieczór, jakie bywają o tej porze roku w północno zachodnich stanach, jednak rześkość powietrza zaczyna szeptać o nadchodzącej zmianie pogody.

– Boże, ale przyjemnie! – Stoję obok opalanego drewnem piecyka, zbliżając do niego dłonie tak blisko, jak tylko można. – Wiem, że jeszcze nie jest aż tak zimno, ale co tam, uwielbiam ciepło ognia!

Kendra usadawia się w swoim nowym rozkładanym fotelu, takim, który cię połyka i nie pozwala ci wstać, niezależnie od tego, jakie obowiązki głośno domagają się twej uwagi. Ja opadam na kanapę i rozluźniam się, wpatrując w cichy taniec płomieni w piecyku.

– A więc co u ciebie? – pyta Kendra.

Zerkam na nią i uświadamiam sobie, że interesują ją jedynie spotkania z Jeszuą.

– Zakładam, że wiesz, że to jest jedyny powód mojej wizyty. A przynajmniej jeden z powodów. To znaczy, ja chciałem cię zobaczyć…

– Nie staraj się przeprosinami zatuszować tej gafy! – Kendra śmieje się, a ja dochodzę do siebie po chwilowym zażenowaniu.

– Posłuchałem twej rady i pozwoliłem sobie notować wtedy, kiedy to się wydarzało, co, dzięki Bogu, nie było aż tak częste. Raz na Molokai oraz…

– Co powiedział? – pyta, lekko pochylając się w moją stronę.

– To, cóż, on, ja, hm, Kendra… – mamroczę – wolałbym w tej chwili w to nie wchodzić. Nie pytaj mnie dlaczego. Po prostu czuję, że wolałbym tego nie robić. A w każdym razie – jeszcze nie teraz. Myślę, że potrzebuję trochę czasu, by samemu to zrozumieć.

Zdając sobie sprawę z mojej niepewności i wahania, Kendra pyta łagodnie: – To jest aż tak prowokacyjne?

Waham się, czując się trochę zakłopotany odpowiedzią.

– Cóż, tak, to, hm, tak, myślę, że jest, tak.

– Myślisz, że jest?

Teraz moja kolej, bym lekko nachylił się w jej stronę. – Do tej pory, przez wiele lat, przeczytałem sporo metafizycznej literatury, ale to mnie powala.

Kendra śmieje się, mówiąc: – Może to jest właśnie sens tego!

– Co?

– Może to ma cię powalić!

Wzdychając, opowiadam jej, co się wydarzyło po drodze na zajęcia jogi.

– Cholera, Kendra, nie wiem, co o tym myśleć! Sama myśl o udostępnieniu tego publicznie wywołuje u mnie dreszcze. Nie jestem pisarzem. Nic nie wiem o wydawaniu książek, a poza tym…

Wybuch jej głośnego śmiechu ucina ostro moją tyradę. Udając poirytowanie, choć czując wewnętrznie wdzięczność, że mi przerwała, przechylam lekko głowę, obracając się tak, że ledwie ją widzę kątem oka.

– A co jest tym razem takiego śmiesznego? – pytam.

– Jesteś zabawniejszy niż „Bill Cosby Show”!

– Że co?

– Słuchaj, Marc. Nie zapominaj, kto ostatecznie sprawuje tutaj kontrolę. To ty zamieszkujesz w tym ciele! Ty masz kontrolę nad decyzją, czy to opublikować, czy nie. Czy mógłbyś podejść do tego z większym luzem?

Wstaje z fotela, otwiera drzwiczki piecyka i dorzuca do niego kolejne polano. Sypią się iskry, a płomienie strzelają przez chwilę wyżej, gdy polano wpada w żar w palenisku.

Kendra odwraca się do mnie i przez chwilę stoi, delikatnie potrząsając głową: – Wiem, że prawdopodobnie czułabym się inaczej w tym wszystkim, jeśli to mi by się przytrafiło. Prawdopodobnie całkowicie odchodziłabym od zmysłów, podobnie jak ty. Ale słuchaj, mogę ci coś powiedzieć?

Teraz moja kolej na przyjacielskiego prztyczka: – A od kiedy to prosisz o pozwolenie?

Kendra uśmiecha się: – Marc, po prostu mocno czuję tę sytuację, nawet jeśli ty teraz nie chcesz już nic więcej powiedzieć. Tak jak mówiłam przed twoim wyjazdem na wakacje, zachęcam cię, abyś przy tym wytrwał.

– Ale Kendra, ta dzisiejsza sugestia była aż nadto jasna. Nie wydaje się, że to ma być tylko dla mnie, a myśl o upublicznieniu tego przyprawia mnie o dreszcze!

Kładę ręce na kolanach i wstaję szybko.

– Wiesz, prowadząc dziś zajęcia, nie potrafiłem się nawet skoncentrować! Kiedy zajęcia się skończyły, nie byłem nawet pewien, czy na nich byłem. Nie potrafię funkcjonować, gdy dzieje się to wszystko! Łapię się na tym, że nagle rozmyślam nad czymś, co powiedział Jeszua. Tak jak dzisiaj wieczorem, wszystko o czym byłem w stanie myśleć, to ów niewidzialny neonowy billboard, mrugający do mnie tymi dwoma słowami.

– Jak się udały twoje zajęcia?

– Co masz na myśli?

– Czy myślisz, że ktoś zauważył, że tak naprawdę nie byłeś tam obecny?

Zastanowiłem się przez chwilę.

– Paru uczestników podziękowało mi po zajęciach, mówiąc, że były to jedne z ich najlepszych zajęć. – Kręcę głową, przypominając to sobie.

– No, proszę bardzo! Tak naprawdę to nawet nie musisz tam być. A prawdopodobnie myślałeś, że jesteś taki ważny!

– Oooo, cios poniżej pasa!

Twarz Kendry staje się poważna.

– Marc?

Udaję brak zainteresowania.

– Nie zamierzam słuchać, jeśli znów chcesz uderzyć poniżej pasa.

– Nie, nie, chodzi tylko o to, że za twoim oporem musi być coś, co cię skłania do tego, by to kontynuować. To znaczy – jeśli by nie było niczego takiego, dlaczego w ogóle zadawałbyś sobie trud słuchania tych przekazów, czy nawet myślenia o nich? Po prostu chciałabym, żebyś pozwolił temu wydarzać się tak, jak to się wydarza. Póki co w ogóle tego nie osądzaj, dobrze?

Spoglądam na nią przez dłuższą chwilę. O rany, jak wyglądałoby życie bez wyjątkowych przyjaciół, którzy podróżują z nami przez to wszystko, dzieląc się, wspierając, zachęcając, ujmując nam ciężaru, jaki sami w jakiś sposób na siebie nakładamy?

– Dobrze, dobrze. No cóż, myślę, że nie chcę się tym dzielić z nikim innym, póki co. Ale czy mogę zarzucać tym ciebie, jeśli będę tego potrzebował?

– A jak myślisz, wariacie? No dobra, napijmy się lampki wina zanim wyjdziesz, bo wygląda na to, że będę cię widywała jedynie wtedy, gdy odchodzisz od zmysłów!

– No cóż, jeśli to nadal będzie się wydarzało, to będziesz mnie widywała częściej niż myślisz.